Woonmix
Die kleinschalige opvang zou bijvoorbeeld een gebouw kunnen zijn waar activiteiten plaatsvinden. Volgens D66 en PvdA/GroenLinks zou dat een meerwaarde kunnen zijn voor asielzoekers, maar ook voor buurtbewoners. Daarnaast denken de partijen dat een kleinschalige opvanglocatie ook kansen biedt voor een woonmix. ‘Nieuwkomers’ worden dan verspreid opgevangen, bijvoorbeeld in wijken, in plaats van op één centrale plek. Asielzoekers kunnen op die manier aansluiten in een regulier woonprogramma met verschillende doelgroepen.
De motie werd ingediend door Annigje Primowees (PvdA/GroenLinks), Joyce Tielen en Omar El Khader (beiden D66). Zij hebben inspiratie opgedaan in gemeenten als Meierijstad en Utrecht. Daar zou kleinschalige opvang met meerwaarde voor asielzoekers én buurtbewoners, inclusief het verspreid opvangen, succesvol zijn gebleken.
Spreidingswet
De motie zorgde in de raad voor gefronsde wenkbrauwen. Zo gaven Paul Sanders van de VVD, John Timmermans van het CDA en Sanne Hermkens van Lokaal Peel en Maas aan eerst te willen wachten tot de Eerste Kamer het voorstel voor de zogeheten spreidingswet heeft behandeld. Sanders stelde ook dat het niet zo is dat de gemeente helemáál niets doet aan het asielprobleem. “We hebben bedden voor 4.500 arbeidsmigranten en we vangen 600 vluchtelingen op. Dat zijn best flinke aantallen en we vinden dat regiogemeenten ook eens aan zet zijn”, zo zei hij.
Timmermans beaamde dat de druk op asielzoekerscentra (azc’s) moet worden verlicht, maar wel in de juiste volgorde. Er zijn namelijk 32 statushouders die nog dit kalenderjaar gehuisvest moeten worden. “Eerst moeten we de statushouders huisvesten en dan afwachten wat de spreidingswet gaat doen.” Ook sloot hij zich aan bij een probleem dat ook Sanders benoemde: het vinden van een geschikte opvangplek in de gemeente.
‘Voorportaal van de hel’
Primowees, mede-indiener van de motie, was niet blij met de vragen die werden gesteld. “Ik word hier heel droevig van”, zo begon ze haar betoog. “Ik hoor hier allemaal bezwaren en dat we moeten afwachten. Er zijn mensen in Ter Apel die in het voorportaal van de hel afwachten tot wij afgewacht hebben”, vervolgde ze. Primowees zei dat ze de gemeente, inwoners en vooral de raad oproept om hun verantwoordelijkheid te nemen. “Het wordt kerstmis. We gaan allemaal weer met tranen van ontroering in de ogen naast het kribbetje staan omdat Jezus en Maria geen huisje konden vinden. Er zijn er dus duizenden die geen huisje kunnen vinden. Het goede kun je doen door het juiste te doen.”
Tielen zei over het afwachten van de spreidingsweg dat de gemeente niets meer kan doen als die wet wordt goedgekeurd. “Als het ons wordt opgelegd, hebben we helemaal geen keuze meer.” El Khader probeerde uit te leggen dat de gemeente Meierijstad juist heel veel lijkt op Peel en Maas, omdat het ook een fusiegemeente is met veel platteland en dezelfde structuren. Ook ging hij nog in op de mogelijkheden tot een woonmix, waarbij asielzoekers en andere ‘nieuwkomers’ worden verspreid door wijken. “Laat asielzoekers deelgenoot zijn van het goede leven hier, van deze zeer gezinsvriendelijke gemeente die we allemaal zo hoog in het vaandel hebben staan. Maar wij horen ook dat jongeren moeilijk aan een woning kunnen komen en wij begrijpen die geluiden. Waarom niet die verbinding maken en een mooie gemeenschap laten ontstaan?”
Motie verworpen
Wethouder en portefeuillehouder Erik Nijssen liet weten de motie te ontraden. Allereerst zou de prioriteit en focus op de taakstelling voor het huisvesten van statushouders moeten liggen, vindt hij. “Dat blijkt al lastig genoeg aangezien de taakstelling voor dit jaar waarschijnlijk niet wordt gehaald”, zei hij daarover, doelend op de 32 statushouders die eigenlijk de komende twee weken huisvesting zouden moeten krijgen. In algemene zin vindt Nijssen een woonmix ‘best een mooi voorstel’, maar schiet de gemeente daar niets mee op omdat asielzoekers dan voorrang krijgen op statushouders, die in dat geval dus langer in een azc moeten blijven wonen. Over de vragen rond de spreidingswet had de wethouder een kort antwoord: “Als die wordt aangenomen, komt er waarschijnlijk een taakstelling voor asielzoekers, of we nu wel of niet het voortouw nemen.”
De argumenten van Nijssen werden beantwoord met weerwoord, onder meer door Primomees die vindt dat de wethouder naïef en nalatig is in zijn beleid. Desondanks kreeg hij het gelijk van het merendeel van de raad, vooral op het gebied van de taakstelling voor het huisvesten van statushouders. Daar moet de prioriteit liggen, is de stemming. De pogingen van Primowees, Tielen en El Khader om de raad te overtuigen, alle vragen te beantwoorden en de kritiek te pareren, bleken tevergeefs. De indieners kregen alleen Frits Berben en Raf Janssen (beiden PvdA/GroenLinks) mee, de rest stemde tegen (81 procent).