Panningen, Netherlands

Lizette duikt in de wereld van vuursteen

In Rijckholt werd ooit een vuursteenmijn verbouwd, waarbij een bijzondere vondst werd gedaan: vuursteen uit de tiende laag van de mijn. Deze laag stond bekend om de beste kwaliteit vuursteen in Europa en werd als enige gewonnen, terwijl de overige 22 lagen werden overgeslagen vanwege de mindere kwaliteit. De vuurstenen uit deze laag worden vanwege hun kwetsbaarheid tegen uitdroging en bevriezing bewaard in water, bijvoorbeeld in een vijver.
De redactie | 10 maart 2025 10:50 | Aangepast op 10 maart 2025 10:50
Ambacht op zich
Dit verhaal werd verteld door Bert Vullers, die gids in de wijk is. De vuursteenbewerking was een ambacht op zich. Bijlen werden zorgvuldig geslepen en waren onmisbaar gereedschap. Het maken van een vuurstenen bijl begint met het verwijderen van de buitenste cortexlaag om tot de harde vuursteen te komen. Door middel van technieken met hertengewei, elandshoorn en stenen werden vuurstenen bewerkt en gevormd. Het ondersteunen van de steen tijdens het slaan was cruciaal, omdat de trilling anders tot breuk kon leiden.

Vonken creëren
Naast gereedschap diende vuursteen ook voor het maken van vuur. De tondelzwam, een paddenstoel die veel voorkomt, speelde hierin een belangrijke rol. Van de zwam werd met een vuurstenen krabber schraapsel gehaald, dat vervolgens werd verhit en verkoold. Dit verkoolde materiaal, tondel, werd gebruikt om vuur te maken. Door middel van vuursteen en een vuurslag kon men vonken creëren en met droog materiaal zoals berkenbast ontstond uiteindelijk een vlam.

Bewaren van vuur
In vroegere tijden was vuur maken echter niet vanzelfsprekend. Voordat de techniek van vonken slaan met vuursteen werd ontdekt, was men afhankelijk van vuur uit natuurlijke bronnen zoals blikseminslagen of vulkanische activiteit. Het bewaren van vuur was daarom van groot belang. Met behulp van een smeulende tondelzwam kon vuur over langere afstanden worden meegenomen, zodat het niet telkens opnieuw hoefde te worden gezocht.


Lees meer over:

Dwars Door Limburg|

Lees ook

Repair Café Peel en Maas viert tienjarig jubileum

Repair Café Peel en Maas bestaat tien jaar. Dit initiatief helpt mensen bij het repareren van kapott...

Terugkijken: Dwars Door Limburg in bakhuisje

Lizette gaat naar het Leudalse bakhuisje, Milica heeft boekentips en we duiken in de wereld van de B...

90-jarige Miep Hermans uit Helden voelt zich jong

Voor ‘Dwars Door Limburg’ ging Nic langs bij Miep Hermans. De vitale 90-jarige uit Helden onthult ha...

Opruimen zonder stress: tips van Opruimjuf Imke Hendrikx

Veel mensen vinden opruimen een lastige taak, vooral wanneer ze niet weten waar te beginnen. Opruimj...

Forever Young: Lion de Wit blijft fit met lange fietstochten

Voor de nieuwe rubriek ‘Forever Young’ in Dwars Door Limburg gaat Nic Kortenoeven in gesprek met oud...

Terugkijken: Dwars Door Limburg (afl. 2)

In de tweede aflevering van Dwars Door Limburg zijn erfgoedexpert Lizette Hilkens, theaterdeskundige...