COA-directeur spreekt van ''een onbegonnen opdracht'' om te voldoen aan aantal opvangplekken

In ''De wereld van..." sprak Pascal Meyer met de Meijelnaar over de uitdagingen op het gebied van noodopvang.

Donderdag was het aantal asielzoekers in Ter Apel te hoog. Er waren namelijk 2032 asielzoekers op de opvanglocatie. “Waarom dit gebeurt, is heel simpel. We hebben te weinig opvangplekken”, zegt Pellemans. “We hebben momenteel 270 locaties die 100 procent vol zitten.” Die 2000 asielzoekers is vastgesteld door een rechter. Ondanks die uitspraak, wist Pellemans al dat het doel niet te behalen was. “Ik heb me er nooit over uitgelaten dat dit zou lukken. Daar moet je heel realistisch over zijn. Het is voor ons een onbegonnen opdracht en die wordt alleen maar erger”, vertelt hij.

Als het maximum aantal van 2000 asielzoekers niet behaald wordt, moet het COA een boete van 15.000 euro per dag betalen. “Dat is een hoop geld”, vertelt de COA-directeur. “De insteek moet niet geld zijn. Het gaat om een menswaardige opvang en het bestaan van mensen. Daar kun je heel veel politieke opvattingen over hebben, maar de mensen die werken bij ons doen dat vanuit menswaardigheid, vanuit respect en die zijn daarom dagelijks bezig om iedereen een bed te geven.”

Het COA is de organisatie die de opvang biedt voor asielzoekers. Het aantal asielzoekers is zo hoog. Daarom moest het orgaan maatregelen nemen. Met de sluiting van verschillende AZC’s ziet de organisatie nieuwe problemen. Zo zal het tekort aan opvangplekken voor asielzoekers uitgroeien tot 5500 plekken. Tegelijkertijd stijgt het aantal mensen in de asielopvang. Dat komt niet alleen door meer aanvragen van asielzoekers, maar ook dat vergunninghouders langer moeten wachten op een woning.

“Wij zijn een uitvoeringsorganisatie, net zoals het UWV”, vertelt Pellemans als hem de vraag wordt gesteld of de organisatie niet politiek geregeld is. “Wij voeren wetten uit. Wij zijn geen politieke organisatie.” Toch vindt Pellemans dat het verwerkingsorgaan politiek is geworden. Zo zegt hij dat de politieke werkelijkheid zijn volledig ingreep heeft gedaan binnen de organisatie.

Pellemans laat weten dat het COA niet over de asielaanvraag gaat. Dat doet de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Zij toetsen een asiel aanvraag. De streeftijd voor een aanvraag is zes tot negen maanden. Toch kan dat tegenwoordig veel langer duren. In het uiterste geval gaat het om zo'n zeven jaar.“Dat is schrijnend, want het systeem dat zo snel mogelijk duidelijk wil hebben dat de asielzoeker ofwel naar het land van herkomst gaan of gaat integreren in de samenleving, die zit nu zeven jaar in onze opvang.”

Roland van Kessel is de burgermeester van Cranendonck. In zijn gemeente ligt een opvanglocatie. De oud-wethouder van Peel en Maas ervaart in zijn gemeente veel hinder door deze locatie. “Door de verandering in populatie is er heel veel overlast ontstaan”, zegt Van Kessel. “Wat men doet, is dat men overdag naar de kernen gaat. En daar vindt fietsendiefstal, winkeldiefstal en intimidatie plaats. Het is dus vooral vervelend gedrag van deze doelgroep. Het gaat zelfs zover dat we een aantal steekpartijen hebben gehad. En dat is natuurlijk zeer ernstig.” De burgemeester geeft aan dat er dagelijks incidenten plaatsvinden. “Ik zou mee willen geven aan het COA dat zij medeverantwoordelijk zijn voor een veilige en leefbare omgeving. Ik vind dat ze daar wel wat stappen in kunnen zetten”, sluit de burgemeester af.

“Laat ik erkennen dat wij te maken hebben met overlastgevers. Van de elf procent asielzoekers is ongeveer vier procent, enkele honderden mensen, overlastgever”, antwoordt de COA-directeur. Zo is alleen politie-inzet niet meer voldoende om de situatie te handhaven. Daarom probeert de organisatie initiatieven te starten. Zo zijn er straatcoaches en boa’s. Ook probeert het COA een afgesloten locatie op de AZC’s te maken. Zo probeert de organisatie die groep overlastgevers te isoleren.

Volgens Pellemans staan de provincies nu voor een opgave. Zij moeten namelijk gaan uitzoeken hoeveel asielzoekers zij per provincie en gemeente kunnen opvangen. “Ik zie meer bereidwilligheid bij gemeentes en provincies, dan dat ik tegenwerking zie. Maar als tegenwerking wel komt, dan staat die meteen in het nieuws en alle gemeentes die wel gewoon hun verantwoordelijkheid nemen die weer niet. Ik durf de stelling aan dat er meer nog steeds meer draagvlak provinciaal en gemeentelijk voor het oplossen van dit probleem, dan dat het er niet is”, aldus Pellemans.

“Wij zijn al heel lang bezig om te kijken hoe we kunnen helpen met dit soort problemen”, zegt wethouder van Peel en Maas Erik Nijssen. “Momenteel zijn wij bezig met de statushouders uit de asielzoekerscentra te krijgen en die te huisvesten. Dat is een enorme opgave. Daar werken we keihard aan.” Peel en Maas heeft het ook over een samenwerking met de omliggende gemeenten. Zo zijn zij in gesprek om de statushouders op een doorstroomlocatie op te vangen. Daarnaast heeft de gemeente een taakstelling gekregen voor 271 asielzoekers. Met de omringende gemeenten blijft Peel en Maas in gesprek om opvang te realiseren.